Op donderdag 7 september organiseerde Corpovenista een inspiratiesessie over strategie-implementatie. Jeroen de Flander, internationaal expert op dit gebied en bestsellerauteur, hield college voor een twintigtal strategen en reikte hen vaardigheden aan om meer resultaat uit hun strategie te halen.
Door Silvester de Ruig
Tijdens de vele presentaties die De Flander inmiddels gehouden heeft, stelt hij zijn toehoorders steeds de vraag ‘wat is strategie eigenlijk?’. Dat was aan het begin van de Corpovenista-sessie niet anders. De antwoorden die mensen geven zijn vaak hetzelfde. Ze benoemen het als een proces, een toolbox, een managementstijl, een filosofie, een cultuur, of zelfs een mysterie. Volgens De Flander gaat strategie in essentie echter maar over één woord: keuze. In de kern gaat het volgens hem in een organisatie over twee eenvoudige vragen die alle keuzes beïnvloeden :
- Wie willen we bedienen?
- Wat willen we aanbieden? (Hoe maken we de klant blij?)
Aan de basis van een geslaagde strategie-implementatie ligt een goed ondernemingsplan. Vaak proberen woningcorporaties in hun ondernemingsplan én de kosten zo laag mogelijk te houden én de service zo hoog mogelijk. Dit is volgens de Flander bij voorbaat gedoemd te mislukken; er zal gekozen moeten worden. En kiezen betekent specialisatie: zijn we een corporatie die de sleutel komt brengen als de huurder zichzelf heeft buitengesloten, of zijn we goedkoop?
Juist een teveel aan ambities maakt een ondernemingsplan wollig en te weinig concreet – en daarmee per definitie onhaalbaar. En dan moet de implementatie nog beginnen. Het is daarom ook belangrijk om in de beginfase van een ondernemingsplan eens heel concreet te formuleren: welke vijf dingen gaan we de komende jaren niet doen?
De proces- en de menskant
Strategie-implementatie is volgens De Flander niet meer dan het goede ondernemingsplan naar de praktijk, of misschien beter, naar de organisatie vertalen. Hiervoor zijn twee bouwstenen nodig – de proceskant en de menskant – die continue op elkaar afgestemd dienen te worden (Een goed werkend model om dit proces te managen is ‘De ‘acht’ van De Flander’).
Het is hierbij van belang om tijdens de implementatie de ‘missie en visie’ van de organisatie te (blijven) testen. De missie wil zeggen: ‘Wat zijn we, wat doen we?’ De visie is de finishlijn. (Bijv. de gouden medaille op de Olympische Spelen. Of in het geval van de woningcorporatie: iedereen heeft bij ons binnen een jaar een woning.) De missie ligt vaak redelijk vast, maar de visie dient volgens De Flander continu getest te worden. En wel op twee manieren:
- Kan de strateeg naar iedereen in het bedrijf wekelijks een mail sturen of de finishlijn dichterbij komt?
- Is de visie motiverend? Ofwel, is deze voor iedereen begrijpelijk en voldoende concreet?
Het proces kan nog zo goed uitgedacht zijn, als de menskant niet op orde is, is de implementatie gedoemd te mislukken. Het goed communiceren van de strategie blijkt hierbij een van de belangrijkste factoren – op het moment dat het management vaak denkt dat dit klaar is, is meestal pas een klein deel van de organisatie bereikt. Het communiceren dient dan ook zo breed mogelijk te gebeuren. En bovenal: zorg dat je niet alleen het hoofd (to know) van de medewerkers bereikt, maar ook het hart (to care)en de handen (to do). Zie hiervoor ook: The bad guys van De Flander.
Strategie Implementatie Team
Om de strategie-implementatie te stroomlijnen, blijkt het zeer effectief om een Strategie Implementatie Team (SIT) te formeren. Wat in eerste instantie een complicatie lijkt – weer een extra orgaan – blijkt in de praktijk vereenvoudigend te werken.
Het Strategie Implementatie Team legt continu verbinding tussen ondernemingsplan en implementatie en stelt daarmee de doelen steeds helder en scherp. Zij houden zich daarbij vooral bezig met het coachen en aanjagen van de verantwoordelijke managers van bepaalde doelen; ze zijn als het ware implementatiecoaches. Om goed te kunnen coachen, is het van groot belang om eigenaarschap te creëren in de organisatie; één manager is verantwoordelijk voor een bepaald doel. Verder stelt De Flander dat het ook belangrijk is om van tevoren duidelijke mijlpalen en een concrete finishlijn vast te stellen, zodat de doelen duidelijk zijn en de progressie meetbaar is. Door het oprichten van een Strategie Implementatie Team en duidelijk eigenaarschap blijken doelen veelal in de organisatie in te passen en kunnen allerlei stuurgroepen achterwege blijven; deze zijn volgens De Flander in de praktijk vaak ineffectief. ‘Let bij het inpassen van de doelen in de organisatie wel op: werknemers zijn uiterst productief als ze belast zijn met twee taken, maar worden zeer ineffectief als dit er drie of meer zijn’, als De Flander.
Testen ondernemingsplan
Of een ondernemingsplan concreet genoeg is, is volgens de implementatiestrateeg op eenvoudige wijze te testen. ‘Neem vijf veel voorkomende situaties uit de dagelijkse praktijk en toets deze aan de strategie. In het ondernemingsplan moet duidelijk staan wat te doen in deze situaties. Als dit niet zo is, dan is het ondernemingsplan niet concreet genoeg en is de kans groot dat managers en uitvoering gaan ‘zwemmen’ , en zijn ze dus ook nergens verantwoordelijk voor te houden’.
